O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM MUASSASALARIDA MOLIYAVIY JARAYONLARINI TASHKIL ETISHNING ZAMONAVIY YO‘NALISHLARI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15252624Keywords:
budjet mablag‘lari, moliyalashtirish, moliyaviy ta’minot, joriy xarajatlar, iqtisodiy o‘sish, Federal byudjet, moliyalashtirish manbalari.Abstract
Mazkur maqolada oliy ta’lim muassasalarining moliyaviy jarayonlarini tashkil etishdagi zamonaviy yondashuvlar va xorijiy mamlakatlar tajribasi tahlil qilingan. Jahonning yetakchi davlatlari – AQSh, Buyuk Britaniya, Germaniya, Yaponiya va Kanada kabi mamlakatlarda oliy ta’lim sohasini moliyalashtirishning asosiy manbalari, ularning yuridik-tashkiliy mexanizmlari, davlat va xususiy sektor o‘rtasidagi o‘zaro hamkorlik aloqalari o‘rganilgan. Shuningdek, maqolada xorijiy tajriba asosida oliy ta’lim muassasalarini moliyalashtirishda qo‘llanilayotgan grantlar, kreditlar, kontrakt-to‘lov tizimlari, autsorsing xizmatlar va xususiy-davlat sherikliklari (PPP) kabi modellar tahlil qilingan. Shu bilan birga, ta’lim muassasalarida mablag‘larni maqsadli va samarali taqsimlash, xarajatlarni optimallashtirish, shuningdek, ularning moliyaviy mustaqilligini ta’minlashda bozor mexanizmlarining rolini oshirish bo‘yicha tavsiyalar ilgari surilgan.
References
1. Trow, M. (1973). Problems in the Transition from Elite to Mass Higher Education. Carnegie Commission on Higher Education.
2. Clark, B. R. (1998). Creating Entrepreneurial Universities: Organizational Pathways of Transformation. Pergamon.
3. Marginson, S. (2007). The Public/Private Divide in Higher Education: A Global Revision. Higher Education, 53(3), 307–333.
4. Levin, H. M. (2001). Privatizing Education: Can the School Marketplace Deliver Freedom of Choice, Efficiency, Equity, and Social Cohesion? Westview Press.
5. D.A.Raxmonov., A.S. Po‘latov., Eva Vietsma. “O‘zbekistonda oliy ta’lim muassasalarini moliyalashtirishni ilg‘or tajribalar asosida takomillashtirish”. “Moliya va bank ishi” elektron jurnal. 2017-yil 6-son, 52-67 betlar.
6. Sherov, A. (2021). Oliy ta’lim tizimini moliyalashtirishda natijaviylikka asoslangan yondashuvning nazariy asoslari. Iqtisodiyot va ta’lim jurnali, 3(2), 44–50.
7. Buzrukxonov, S. (2022). Davlat-xususiy sheriklik asosida oliy ta’lim tizimini moliyalashtirishning istiqbollari. O‘zbekiston iqtisodiy axborot markazi jurnali, 3(2), 20–27.
8. Sherov A.B. Oliy ta’lim muassasalarini moliyalashtirishning AQSh tajribasi. Scientific progress, 1 (6), 972-978.
9. Барбашин М.Ю. Институты высшего образования и социальные дилеммы (компаративный анализ российской и американской систем). // “Педагогика и просвещение”, 2013, № 2 (10). –С. 151-158.
